Từ ngày 1/7, Nghị định 151 của Chính phủ chính thức có hiệu lực với nhiều quy định mới liên quan đến đất đai. Đáng chú ý, UBND cấp xã sẽ được phân quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho các hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện theo quy định.
Nhiều thủ tục đất đai được đơn giản hóa từ 1/7
Từ ngày 1/7, Nghị định 151 của Chính phủ chính thức có hiệu lực, mang đến nhiều thay đổi quan trọng về thủ tục đất đai. Một điểm nổi bật là UBND cấp xã được trao quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho hộ gia đình, cá nhân đủ điều kiện. Thay vì phải nộp hồ sơ tại cấp huyện, người dân – đặc biệt ở khu vực nông thôn – có thể làm thủ tục ngay tại UBND xã, từ đó tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại.
Thay đổi này diễn ra trong bối cảnh Quốc hội thông qua phương án sắp xếp lại đơn vị hành chính, theo hướng vận hành mô hình chính quyền hai cấp gồm tỉnh và xã, bỏ cấp huyện.
Bên cạnh đó, từ tháng 7, người dân làm thủ tục xin cấp sổ đỏ không còn phải nộp giấy xác nhận "không tranh chấp" do xã cấp như trước. Thời gian cấp sổ đỏ lần đầu cũng được rút ngắn đáng kể, tối đa chỉ 3 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận đầy đủ hồ sơ hợp lệ. Tổng thời gian hoàn tất thủ tục đăng ký đất đai lần đầu giảm từ 20 ngày xuống còn tối đa 17 ngày.
Một điểm mới thuận tiện khác là người dân được nộp hồ sơ tại bất kỳ văn phòng đăng ký đất đai nào trong cùng tỉnh/thành phố, thay vì chỉ nộp tại nơi có đất như trước. Quy định này áp dụng cho cả trường hợp đăng ký mới và đăng ký biến động về đất đai, tài sản gắn liền với đất.
UBND xã được mở rộng thẩm quyền quản lý và giải quyết tranh chấp
Nghị định 151 cũng mở rộng đáng kể vai trò và thẩm quyền của UBND cấp xã trong quản lý đất đai. Theo đó, Chủ tịch UBND xã được giao thẩm quyền phê duyệt phương án sử dụng đất, thu hồi đất, tổ chức bồi thường – hỗ trợ – tái định cư, cũng như thực hiện cưỡng chế thu hồi đất nếu cần thiết.
Chính quyền xã còn được phép xác nhận mảnh trích đo bản đồ địa chính để phục vụ cho việc cấp sổ đỏ. Đặc biệt, UBND xã có quyền giao đất không thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, hoặc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đối với các trường hợp là hộ gia đình, cá nhân hoặc cộng đồng dân cư – những thủ tục vốn trước đây chỉ được giải quyết ở cấp huyện hoặc tỉnh.
Không chỉ dừng lại ở đó, xã cũng được trao thêm thẩm quyền trong việc tiếp nhận và giải quyết các tranh chấp đất đai đơn giản hoặc chưa đủ điều kiện đưa ra tòa án. Chủ tịch UBND xã sẽ trực tiếp tổ chức hòa giải và đưa ra phương án xử lý. Thời hạn tối đa để giải quyết tranh chấp tại cấp xã là 45 ngày kể từ ngày thụ lý hồ sơ. Với những địa bàn đặc thù như miền núi, biên giới hay hải đảo, thời gian này có thể được gia hạn thêm 10 ngày.
Những thay đổi nói trên được kỳ vọng sẽ giúp bộ máy hành chính vận hành hiệu quả hơn, đồng thời tạo thuận lợi lớn cho người dân trong tiếp cận dịch vụ công về đất đai ngay tại địa phương.